سهروردی

شهاب الدین سهرودی

سهروردی در موارد بسیار خلاف رای قدما گفته و از حکمت ایرانی و اصطلاحات زرتشتی استفاده کرده است.

یحیی پور حبش پور امیرک معروف به شهاب الدین یا شیخ مقتول به سال پانصد و چهل و نه هجری قمری در روستای سهرورد نزدیک زنجان متولد شد.

سهروردی نامدار و احیا کننده حکمت اشراق است و از این رو او را شیخ اشراق می نامند.

ابتدا وی نزد مجدالدین جیلی در مراغه به تحصیل فقه و حکمت پرداخت سپس نزد ظاهرالدین قاری در اصفهان آموزش خود را تکمیل کرد آنگاه به سیر آفاق و انفس مشغول شد و در آخر به واسطه دوستی با ملک ظاهر شاه حاکم حلب در شهر حلب اقامت گزید و در سن سی و هشت سالگی در سال پانصد و هشتاد و هفت به دلیل زنده کننده مکتب ایرانی در حبس به فتوای قشریون آن شهر خفه شد.

شهاب الدین سهروردی دارای تالیفات متعددی به عربی و پارسی است و مهمترین آنها:

 منطق التلویحات

حکمت اشراق

رساله عشق

آواز پر جبرئیل

صفیر سیمرغ

عقل سرخ

پرتو نور

روزی با جماعت صوفی

فلسفه شیخ تاثیر عقاید حکمای یونان و حکمای قدیم ایران و اصول دین زرتشت در آن به خوبی نمایان است

سهروردی می فرماید:

نظرات من فقط زاده فکر نیست بلکه بر اثر ریاضت و راهنمایی ذوق حاصل شده پس چون از راه برهان به دست نیامده و از راه عیان حاصل شده به تشکیک مشککی از میان نمی رود........راجع بهش فکر کن ! 

طریق من طریقی ست که همه سالکان راه حق و امام حکمه افلاطون پیش گرفته و به یاری ذوق به حل بسیاری از مشکلات توفیق یافته اند.

سهروردی وجود را امری اعتباری و عقلی می داند و ماهیت را که اصل است و همه عالم از آن تشکیل یافته چهار قسم ذکر کرده:

نوراست یا ظلمت، و هر یک از این دو جوهر است یا عرض. اما نورجوهری شامل نفوس و عقول است و مراتبی دارد که بالاترین انها نورالا نوار است که آنرا به نام نور مقدس ، نور اعلی ، نور اعظم و نور محیط خوانده است و این همان نور بی پایان است که در اوستا به آن اشاره رفته و آن را اهورامزدا نامیده اند.

سهروردی معتقد است که نورالانوار مبدا کل و خالق عالم است و از آن فقط یک نور مجرد مستقیما پدید امده که آن نور اقرب یا نور عظیم بهمن است .

سهروردی نور عرضی را روشنی های محسوس چون آفتاب و ستارگان و آتش می داند و ظلمت جوهری را اجسام که قابل اشاره و محل اعراضند را برزخ نام نهاده است.

منابع: حضرت شیخ شهاب الدین سهروردی (شیخ مقتول) ویرایش فرشید اقبال/تالیف مدیر تارنمای نسل اهورایی nasleahurai.blogspot.com